Nguồn gốc áo Bà Ba

Thứ 5 - 07-01-2016

Hình ảnh người nữ mặc áo bà ba, đội nón lá với khăn rằn là nét đặc trưng quen thuộc của phụ nữ Nam bộ. Ai cũng biết khăn rằn có nguồn gốc từ Campuchia, còn nón lá đã được chạm khắc trên trống đồng Đông Sơn, Ngọc Lũ… từ 2,500 – 3,000 năm qua (loại nón này còn được tìm thấy trong một số nền văn hóa ở châu Á với tên gọi khác nhau). Riêng áo bà ba thì có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của nó. Chúng tôi xin giới thiệu hai quan điểm được nhiều người đồng tình nhất hiện nay.

Áo bà ba xuất hiện vào nửa đầu thế kỷ 19, được Trương Vĩnh Ký cách tân từ áo của người dân đảo Pénang, Malaysia (người Malaysia gốc Hoa) cho phù hợp với người Việt.

Theo nhà văn Sơn Nam, “Bà Ba là người Mã Lai lai Trung Hoa. Chiếc áo bà ba mà người miền Nam ưa thích, vạt ngắn không bâu chính là kiểu áo của người Bà Ba.” (Wikipedia tiếng Việt).

Hai giả thuyết trên có chỗ cần xem lại sau:

Chi tiết “áo do Trương Vĩnh Ký cách tân” có thể là sai, bởi vì trong Từ điển Pháp Việt (Dictionnaire Francais-Annamite, NXB Sài Gòn 1937) của Trương Vĩnh Ký, tác giả không hề nhắc đến “áo bà ba”, như vậy làm sao do Trương Vĩnh Ký cách tân được.

Quan điểm của nhà văn Sơn Nam có chỗ chưa đúng, bởi vì không có sắc tộc nào được gọi là người Bà Ba với nghĩa “người Mã Lai lai Trung Hoa.” Trên thực tế, chỉ có người Peranakan (Trong tiếng Malaysia và Indonesia, chữ Peranakan đều có nghĩa đen là “hậu duệ.” Khái niệm người Peranakan có nghĩa là “hậu duệ của những người Trung Quốc đến định cư ở những vùng thuộc địa của Anh quốc ở Đông Nam Á.”), thường được gọi là Peranakan Chinese hay Baba-Nyonya, là hậu duệ của những người Trung Quốc nhập cư vào Malaysia từ thế kỷ 15 đến 17.

Chữ “Bà Ba” rất có thể xuất phát từ chữ “baba” (“Baba” có nguồn gốc từ ngôn ngữ Hindustani, nhóm ngôn ngữ và thổ ngữ Ấn Độ, kể cả tiếng Urdu và Hindi.) trong ngôn ngữ Malaysia – một chữ vay mượn từ ngôn ngữ Ba Tư, nhưng đây là chữ dùng để gọi “người đàn ông, ông nội, ông lão, ngài,” nghĩa là dùng để chỉ nam giới chứ không phải một sắc tộc.

Từ ghép “Baba-Nyonya” cũng không phải dùng để chỉ người Bà Ba. Đây là từ dùng để gọi chung cho người Peranakan trong tiếng Malaysia (và cả tiếng Indonesia nữa). “Baba” dùng để chỉ “đàn ông,” còn Nyonya dùng để gọi “đàn bà” ở đảo Penang thời Malaysia còn là thuộc địa của Anh quốc.

Ở Malaysia, phụ nữ Peranakan có loại áo cánh khá giống với áo bà ba, gọi là “kebaya.” Ở Indonesia, người Peranakan cũng có loại áo gần giống với áo bà ba, gọi là kebaya encim (encim có nghĩa là “phụ nữ” trong tiếng Indonesia).

Tóm lại, trong những thế kỷ trước, áo bà ba đã xuất hiện ở Việt Nam. Thông qua việc buôn bán, người Việt Nam có thể đã giao lưu văn hóa với người Peranakan, cách tân kiểu áo của họ để có được “áo bà ba.”

Cái từ “bà ba” có thể có nguồn gốc từ chữ “baba” trong từ ghép Baba-Nyonya, tuy nhiên, xin nhắc lại: “bà ba không có nghĩa là người Bà Ba” như nhà văn Sơn Nam đã khẳng định.

Culture Magazine

Các tin khác

10 Vietnamese street foods we cant live without

26-08-2015

I wonder what could be the street foods that we can%&&&%t live without in Vietnam? I try to list down within 10 but as I%&&&%m living in Sài Gòn, probably my focus is more on the South! I may miss something that is your favorite, please add it to the list and make it 40 (*) street foods that we, Vietnamese, can%&&&%t live without! - Huy Nguyen ...

Xem thêm

Thành công có phải do Vận mệnh quyết định?

22-03-2016

Vào một lúc nhất định trong đời, chúng ta không làm chủ được vận mênh của mình nữa và rồi ngộ nhận rằng đời mình sẽ do định mệnh đưa đẩy. Đó chính là điều dối trá nhất thế gian!

Xem thêm

Cellulite Là Gì? Làm Sao Để Ngăn Cellulite làm xấu làn da

19-09-2015

Theo các nhà y học thì Cellulite là bệnh Viêm Mô Tế Bào: Là những khối mỡ thừa tích tụ dưới da với nhiều kích cỡ khác nhau, chúng không chỉ khiến bạn trông to béo lên mà còn làm cho làn da bạn trông như sần sùi và chảy xệ hơn. Đó là những ngấn mỡ thừa xung quanh vùng ...

Xem thêm

Tác dụng của rượu vang đối với sức khỏe

30-01-2017

Rượu vang có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe nếu dùng đúng cách và vừa đủ.

Xem thêm

Triển lãm Quốc tế Công nghệ ô tô, xe máy, xe đạp diện và Phụ trợ 2018

09-05-2018

Được tổ chức liên tục tại Hà Nội và TP.HCM kể từ năm 2006, Triển lãm Quốc tế Công nghệ ô tô, xe máy, xe đạp diện và Phụ trợ đã từng bước phát triển bền vững, duy trì và phát triển quy mô tăng ...

Xem thêm

Cách Chăm Sóc Da Dầu Tại Nhà
29-01-2016
Da dầu thường gặp phải những rắc rối khi làm đẹp như mụn, nám và tàn nhang là rất khó tránh khỏi. Làm sao để khắc phục tình trạng này để tự tin với làm da trắng sáng? Cách chăm sóc da dầu dưới đây sẽ có ích cho bạn đấy
Xem thêm

Danh mục liên quan

Có thể bạn quan tâm

1
Nấm linh chi đỏ núi đá Hàn Quốc thượng hạng hộp quà biếu Tết
Liên Hệ

Kết nối với chúng tôi

Facebook

Nguồn gốc áo Bà Ba

10 Vietnamese street foods we cant live without

Thành công có phải do Vận mệnh quyết định?

Cellulite Là Gì? Làm Sao Để Ngăn Cellulite làm xấu làn da

Tác dụng của rượu vang đối với sức khỏe

Triển lãm Quốc tế Công nghệ ô tô, xe máy, xe đạp diện và Phụ trợ 2018

Cách Chăm Sóc Da Dầu Tại Nhà

Sự kiện văn hóa

Sự kiện thương mại

Mua bán Sáp nhập M&A

Góc thương hiệu

Sách hay

Cơ hội nghề nghiệp

Nấm linh chi đỏ núi đá Hàn Quốc thượng hạng hộp quà biếu Tết

Nguồn gốc áo Bà Ba

10 Vietnamese street foods we cant live without

Thành công có phải do Vận mệnh quyết định?

Cellulite Là Gì? Làm Sao Để Ngăn Cellulite làm xấu làn da

Tác dụng của rượu vang đối với sức khỏe

Triển lãm Quốc tế Công nghệ ô tô, xe máy, xe đạp diện và Phụ trợ 2018

Cách Chăm Sóc Da Dầu Tại Nhà

Sự kiện văn hóa

Sự kiện thương mại

Mua bán Sáp nhập M&A

Góc thương hiệu

Sách hay

Cơ hội nghề nghiệp

Nấm linh chi đỏ núi đá Hàn Quốc thượng hạng hộp quà biếu Tết

Modal title