Nguồn gốc áo Bà Ba

Thứ 5 - 07-01-2016

Hình ảnh người nữ mặc áo bà ba, đội nón lá với khăn rằn là nét đặc trưng quen thuộc của phụ nữ Nam bộ. Ai cũng biết khăn rằn có nguồn gốc từ Campuchia, còn nón lá đã được chạm khắc trên trống đồng Đông Sơn, Ngọc Lũ… từ 2,500 – 3,000 năm qua (loại nón này còn được tìm thấy trong một số nền văn hóa ở châu Á với tên gọi khác nhau). Riêng áo bà ba thì có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của nó. Chúng tôi xin giới thiệu hai quan điểm được nhiều người đồng tình nhất hiện nay.

Áo bà ba xuất hiện vào nửa đầu thế kỷ 19, được Trương Vĩnh Ký cách tân từ áo của người dân đảo Pénang, Malaysia (người Malaysia gốc Hoa) cho phù hợp với người Việt.

Theo nhà văn Sơn Nam, “Bà Ba là người Mã Lai lai Trung Hoa. Chiếc áo bà ba mà người miền Nam ưa thích, vạt ngắn không bâu chính là kiểu áo của người Bà Ba.” (Wikipedia tiếng Việt).

Hai giả thuyết trên có chỗ cần xem lại sau:

Chi tiết “áo do Trương Vĩnh Ký cách tân” có thể là sai, bởi vì trong Từ điển Pháp Việt (Dictionnaire Francais-Annamite, NXB Sài Gòn 1937) của Trương Vĩnh Ký, tác giả không hề nhắc đến “áo bà ba”, như vậy làm sao do Trương Vĩnh Ký cách tân được.

Quan điểm của nhà văn Sơn Nam có chỗ chưa đúng, bởi vì không có sắc tộc nào được gọi là người Bà Ba với nghĩa “người Mã Lai lai Trung Hoa.” Trên thực tế, chỉ có người Peranakan (Trong tiếng Malaysia và Indonesia, chữ Peranakan đều có nghĩa đen là “hậu duệ.” Khái niệm người Peranakan có nghĩa là “hậu duệ của những người Trung Quốc đến định cư ở những vùng thuộc địa của Anh quốc ở Đông Nam Á.”), thường được gọi là Peranakan Chinese hay Baba-Nyonya, là hậu duệ của những người Trung Quốc nhập cư vào Malaysia từ thế kỷ 15 đến 17.

Chữ “Bà Ba” rất có thể xuất phát từ chữ “baba” (“Baba” có nguồn gốc từ ngôn ngữ Hindustani, nhóm ngôn ngữ và thổ ngữ Ấn Độ, kể cả tiếng Urdu và Hindi.) trong ngôn ngữ Malaysia – một chữ vay mượn từ ngôn ngữ Ba Tư, nhưng đây là chữ dùng để gọi “người đàn ông, ông nội, ông lão, ngài,” nghĩa là dùng để chỉ nam giới chứ không phải một sắc tộc.

Từ ghép “Baba-Nyonya” cũng không phải dùng để chỉ người Bà Ba. Đây là từ dùng để gọi chung cho người Peranakan trong tiếng Malaysia (và cả tiếng Indonesia nữa). “Baba” dùng để chỉ “đàn ông,” còn Nyonya dùng để gọi “đàn bà” ở đảo Penang thời Malaysia còn là thuộc địa của Anh quốc.

Ở Malaysia, phụ nữ Peranakan có loại áo cánh khá giống với áo bà ba, gọi là “kebaya.” Ở Indonesia, người Peranakan cũng có loại áo gần giống với áo bà ba, gọi là kebaya encim (encim có nghĩa là “phụ nữ” trong tiếng Indonesia).

Tóm lại, trong những thế kỷ trước, áo bà ba đã xuất hiện ở Việt Nam. Thông qua việc buôn bán, người Việt Nam có thể đã giao lưu văn hóa với người Peranakan, cách tân kiểu áo của họ để có được “áo bà ba.”

Cái từ “bà ba” có thể có nguồn gốc từ chữ “baba” trong từ ghép Baba-Nyonya, tuy nhiên, xin nhắc lại: “bà ba không có nghĩa là người Bà Ba” như nhà văn Sơn Nam đã khẳng định.

Culture Magazine

Các tin khác

Những người ngủ ít hơn sáu giờ dễ chết sớm

29-01-2016

Những người ngủ ít hơn sáu tiếng một đêm có nhiều khả năng chết sớm, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy trong một nghiên cứu nó cung cấp %&&&&%bằng chứng rõ ràng%&&&&% của một mối liên hệ giữa thiếu ngủ và chết yểu.

Xem thêm

Người trí tuệ khi bị hiểu lầm vì sao không giải thích?

10-08-2022

Cuộc sống không phải điều gì cũng phải tranh luận đúng sai, cao thấp cho bằng được. Đối nhân xử thế, buông bỏ cái tôi cố chấp, không phải giải thích nhiều, đây là lựa chọn của người có trí tuệ.

Xem thêm

LPG Expo Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 5: Khám phá các sáng kiến và cơ hội hợp tác toàn cầu trong ngành công nghiệp LPG

21-10-2024

Sự kiện hàng đầu kết nối các doanh nghiệp LPG trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sẽ diễn ra vào ngày 22-23 tháng 10 năm 2024 tại Hà Nội

Xem thêm

Ăn cho đã mà vẫn thon thả

02-01-2016

Tôi nghe nói có những người ăn ngon ngủ khỏe mà mà vẫn “mình dây,” ẻo lả, trong khi tôi mỗi ngày hình như chỉ ăn một bữa, hít không khí thôi, mà vẫn cứ như ông địa, lên cân dài dài. Xin cho biết có bí quyết gì để ăn thật đã mà vẫn thon thả không?

Xem thêm

Phong thuỷ quan trọng nhất của một ngôi nhà chính là người phụ nữ

18-01-2016

Người ta thường nói: “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” để nhấn mạnh đến vai trò của người phụ nữ trong việc vun đắp hạnh phúc gia đình. Theo phong thủy học, người phụ nữ tâm lương thiện sẽ mang tới cho gia đình rất nhiều phúc đức.

Xem thêm

Hạnh phúc tạo cải thiện kết quả làm việc như thế nào

08-06-2017

Trong kinh doanh, ý niệm về hạnh phúc có vẻ sẽ khiến mọi người nghi ngại hay bất đồng. Nhưng chúng ta ngày càng không thể làm ngơ trước bằng chứng là nó giúp ích cho công việc.

Xem thêm

Danh mục liên quan

Nồi chưng cất hồng sâm thảo dược Hàn Quốc

Liên Hệ

Kết nối với chúng tôi

Facebook

Nguồn gốc áo Bà Ba

Những người ngủ ít hơn sáu giờ dễ chết sớm

Người trí tuệ khi bị hiểu lầm vì sao không giải thích?

LPG Expo Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 5: Khám phá các sáng kiến và cơ hội hợp tác toàn cầu trong ngành công nghiệp LPG

Ăn cho đã mà vẫn thon thả

Phong thuỷ quan trọng nhất của một ngôi nhà chính là người phụ nữ

Hạnh phúc tạo cải thiện kết quả làm việc như thế nào

Sự kiện văn hóa

Sự kiện thương mại

Mua bán Sáp nhập M&A

Góc thương hiệu

Sách hay

Cơ hội nghề nghiệp

Nồi chưng cất hồng sâm thảo dược Hàn Quốc

Nguồn gốc áo Bà Ba

Những người ngủ ít hơn sáu giờ dễ chết sớm

Người trí tuệ khi bị hiểu lầm vì sao không giải thích?

LPG Expo Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 5: Khám phá các sáng kiến và cơ hội hợp tác toàn cầu trong ngành công nghiệp LPG

Ăn cho đã mà vẫn thon thả

Phong thuỷ quan trọng nhất của một ngôi nhà chính là người phụ nữ

Hạnh phúc tạo cải thiện kết quả làm việc như thế nào

Sự kiện văn hóa

Sự kiện thương mại

Mua bán Sáp nhập M&A

Góc thương hiệu

Sách hay

Cơ hội nghề nghiệp

Nồi chưng cất hồng sâm thảo dược Hàn Quốc

Modal title