Tăng trưởng cao nhưng chưa bền vững Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, giai đoạn 2011 - 2016, kim ngạch xuất khẩu (XK) bình quân nhóm nông - lâm - thủy sản đạt 26,6 tỷ USD/năm với tốc độ tăng trưởng đạt 7,7%/năm. Năm 2017, XK nông - lâm - thủy sản là điểm sáng trong bức tranh XK của cả nước với kim ngạch cao nhất từ trước đến nay, đạt 33,5 tỷ USD, tăng 14,9% (4,35 tỷ USD) so với năm 2016; chiếm 16,2% tổng kim ngạch XK cả nước, đóng góp 9 mặt hàng vào nhóm kim ngạch XK trên 1 tỷ USD. Tiếp đà tăng trưởng, 4 tháng đầu năm 2018, kim ngạch XK nhóm ngành này tiếp tục đạt 12,3 tỷ USD, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm trước.
Dù đạt mức tăng trưởng khả quan nhưng theo các chuyên gia, XK nông - lâm - thủy sản vẫn còn tiềm ẩn một số vấn đề đáng lưu ý như còn dựa nhiều vào thị trường châu Á. Năm 2017, kim ngạch XK vào Trung Quốc chiếm 26,3%; Nhật Bản (8,2%); ASEAN (5,9%); Hàn Quốc (5,2%). Các thị trường còn lại như Hoa Kỳ và EU chiếm tỷ trọng lần lượt là 20% và 14,6%.
Nhiều sản phẩm còn gặp phải vấn đề lớn về mất an toàn vệ sinh thực phẩm, bị trả về do dư lượng thuốc trừ sâu cao. Không ít mặt hàng rơi vào tình trạng được mùa mất giá do sản xuất vượt quy hoạch. Đặc biệt, Bộ Công Thương đã đàm phán mở cửa hầu hết các thị trường trên thế giới bằng các FTA, giúp thuế nhập khẩu nhiều mặt hàng về 0%, nhưng hàng hóa của doanh nghiệp (DN) Việt Nam chưa tận dụng hết do vướng điều kiện về kiểm dịch thú y, truy xuất nguồn gốc.Gi
Giải "bài toán" đầu vào, đầu ra Hướng đến mục tiêu XK nông - lâm - thủy sản bền vững, lâu dài, cần giải "bài toán" đầu vào, đầu ra, từ sản xuất đến khai thông thị trường. Đối với ngành gỗ, theo ông Nguyễn Tôn Quyền - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam - trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, các yêu cầu truy xuất nguồn gốc gỗ tăng cao, giải pháp quan trọng hiện nay là làm sao chủ động được nguồn nguyên liệu gỗ trong nước.
Bà Bùi Thị Thanh Tâm - Tổng giám đốc Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) - cho rằng, chi phí logistics quá cao đang là khó khăn lớn của các DN ngành lúa gạo cũng như nhiều ngành nông sản XK khác. Do đó, vấn đề quan trọng hiện nay là cần tìm giải pháp giảm chi phí này cho DN.
Thực tế cho thấy, hiện nay, việc tác động vào khâu sản xuất là quan trọng nhất nhằm xóa bỏ tình trạng sản xuất tự phát, cung vượt cầu, manh mún. Phải nhanh chóng tái cơ cấu để XK đáp ứng được nhu cầu thế giới.
| Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần đẩy mạnh đàm phán thú y, kiểm dịch để hàng hóa qua được rào cản kỹ thuật ở những thị trường nhập khẩu. |
